درمان بی اختیاری ادرار در اثر ضایعه نخاعی با تقویت عضلات مثانه

طناب نخاعی در امتداد مغز است و از یک دسته ضخیم از اعصاب ساخته شده است.  اعصاب پیام‌هایی را از مغز ما به بقیه نقاط بدن ما حمل می‌کنند. . این پیام‌ها به ما کمک می‌کنند که بدن خود را حرکت دهیم، فشار را احساس کنیم و عملکردهای حیاتی بدن را مانند تنفس و فشار خون و دستگاه ادراری و امعا و احشا را کنترل می‌کند. وقتی که نخاع آسیب دیده باشد، ارتباط بین مغز شما و بقیه بدن شما مختل می‌شود و نتیجه آن دست دادن توان حرکت و همچنین از دست دادن حس لامسه در ناحیه آسیب دیده است. آسیب به نخاع می‌تواند به وسیله یک ضربه مانند، تصادف، انواع عفونت‌ها و بیماری‌ها ایجاد شود.

یکی از این تغییرات بی اختیاری ادراری است. این مسئله فرد را با مشکلات فراوانی مواجه می‌سازد و زندگی وی را تحت الشعاع قرار می‌دهد. در این راستا پزشکان برای معالجه بیماران با استفاده از فیزیوتراپی و توانبخشی عضلات کف لگن به بهبود وضعیت بیماران و حل این معضل می‌پردازند.

آسیب نخاعی چگونه بر بدن تاثیر می‌گذارد؟

هرچقدر آسیبی که به نخاع می‌رسد شدیدتر باشد، توانایی حرکت و حس بدن بیشتر از بین می‌رود.

• آسیب به نخاع در ستون فقرات شما به پاراپلژی منجر می‌شود. پاراپلژی بر حرکت و احساس در پاها و احتمالا برخی از عضلات شکم، تاثیر می‌گذارد.
• آسیب به نخاع در گردن شما باعث تتراپلژیا می‌شود، تتراپلژیا حرکت و احساس را در تمام قسمت‌های بدن شما و همچنین معده و برخی عضلات سینه تحت تاثیر قرار می‌دهد.

مهم است آگاه باشیم که میزان از دست دادن حرکت و احساس از فری به فرد دیگر متفاوت خواهد بود، حتی در کسانی که آسیب دیدگی نخاع‌شان دقیقا مشابه و در یک قسمت است.

 علل آسیب یا ضایعه نخاعی

آسیب نخاعی ممکن است ناشی از آسیب به مهره‌ها، رباط‌ها یا دیسک‌های ستون فقرات یا آسیب دیدن خود نخاع باشد.

یک آسیب تروماتیک نخاعی ممکن است ناشی از ضربه ناگهانی و آسیب زا به ستون فقرات شما باشد که شکستگی، له شدگی، در رفتگی یا فشرده شدن یک یا چند مهره را ایجاد می‌کند. همچنین ممکن است ناشی از زخم گلوله تفنگ یا چاقو باشد و نخاع شما را قطع کند.

آسیب مضاعف معمولا به علت خونریزی، تورم، التهاب و تجمع مایع در نخاع و اطراف آن در طول روزها یا هفته‌های بعد از آسیب اولیه اتفاق می‌افتد.

یک آسیب نخاعی غیتروماتیک ممکن است ناشی از آرتریت، سرطان، التهاب، عفونت یا انحطاط دیسک ستون فقرات باشد.

علائم این وضعیت

آسیب نخاعی از هر نوعی که باشد ممکن است به یک یا چند علائم و نشانه زیر منتهی شود:

• از دست دادن توان حرکت کردن
• از دست دادن یا تغییر احساسات، از جمله توانایی احساس گرما، سرما و لمس
• از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع
• فعالیت‌های رفلکسی و یا اسپاسم بیش از حد
• تغییرات محسوس در توانایی جنسی، برانگیختگی جنسی و باروری
• درد یا احساس خستگی شدید به علت آسیب به الیاف عصبی در نخاع شما
• دشواری تنفس، سرفه یا پاک سازی ترشحات ریه‌ها

پس از آسیب نخاعی و اثرات بی اختیاری ادرار

مثانه، همراه با بقیه اعضای بدن، تغییرات چشمگیری می‌کنند. از آنجایی که پیام‌های بین مثانه و مغز نمی‌توانند به سمت بالا و پایین نخاع حرکت کنند، الگوی توصیف شده در بالا امکان پذیر نمی‌شود. بسته به نوع آسیب نخاع، مثانه ممکن است سست “ضعیف” و یا بیش از حد فعال “رفلکس اسپاسمی” شود.

مثانه ضعیف و سست

مثانه سست کشیدگی عضلاتش (قدرت عضلات) را از دست می‌دهد و برای تخلیه ادرار منقبض نمی‌شود. . این نوع مثانه می‌تواند به راحتی با ادرار زیاد، بیش از حد کشیده شود، که می‌تواند به دیواره مثانه آسیب برساند و خطر عفونت را افزایش دهد. خالی کردن مثانه سست می‌تواند با تکنیک‌هایی مانند کرید، والسالوا یا کتتریزاسیون متناوب انجام شود.  بسیار مهم است که اجازه ندهید مثانه شما بیش از حد پر شود، حتی اگر این به معنی بیدار شدن مکرر در شب برای تخلیه ادرار باشد.

مثانه رفلکسی و اسپاسمی

عضلات تخلیه‌ای در یک مثانه رفلکسی یا بیش فعال ممکن است بیش از حد حالت کشیده داشته باشند و ممکن است به طور خودکار منقبض شوند که باعث ایجاد بی اختیاری ادرار (دفع  نا خود آگاه) می‌شود. گاهی اوقات اسفنگترهای مثانه به درستی با عضلات تخلیه‌ای هماهنگ نمی‌شوند و ممکن است دارو یا جراحی موثر باشد.

راه‌های درمان بی اختیاری دفع  ادرار که در نتیجه ضایعه نخاعی است

   با پزشک خود مشورت کنید!! بی اختیاری ادرار بخش طبیعی از زندگی پس از آسیب نخاعی است اما راه‌هایی برای مدیریت آن وجود دارد که می‌تواند شما را راحت و مستقل کند. پزشک شما می‌تواند جزئیات آسیب‌های خاص شما و تاثیر آن بر روی مثانه شما و همچنین پیشنهاد مدیریت بالقوه بی اختیاری ادرار با شما در میان بگذارد.

مدیریت مثانه

سوند مثانه فولی یا سوپراپوبیک

     یک لوله از طریق مجرای ادراری یا شکم به مثانه وارد می‌شود، جایی که یک بالون در انتهای آن قرار دارد.این لوله  در مثانه باقی می‌ماند و به طور مداوم تخلیه می‌شود، بنابراین مثانه هرگز پر نمی‎‌شود.

سوند مثانه خارجی

• سوندهای کاندومی: این دستگاه‌های جمع آوری ادرار را مردان برای مشکلات بی اختیاری ادرار می‌پوشند. آنها از لاستیک یا سیلیکون لاتکس ساخته شده‌اند که آلت تناسلی را پوشش می‌دهند و به یک لوله متصل می‌شوند و به یک کیسه جمع آوری کنند ادرار تخلیه می‌شوند.
• دستگاه خویشتن داری خارجی: این دستگاه یک روش مدیریت مداوم است که به نوک آلت تناسلی متصل است و با استفاده از هیدروکلوئید، چسب ضد حساسیت، معمولا در مراقبت‌های زخم و استومی استفاده می‌شود. در این روش ادرار به یک کیسه جمع آوری هدایت می‌شود و در تماس با پوست قرار نمی‌گیرد.

درمان دارویی

پزشک شما ممکن است داروهایی را برای بهبود عملکرد مثانه تجویز کند. مانند داروهایی برای کاهش انقباضات مثانه، کاهش دفعات ادرار، بهبود کنترل ادرار توسطدمثانه (بی اختیاری)، افزایش فضای ذخیره مثانه و یا بهبود عملکرد تخلیه‌ای مثانه.

تمرینات کگل

ورزش کگل مانند این است که شما تظاهر به ادرار کردن و سپس نگه داشتن آن می‌کنید.  شما عضلاتی که جریان ادرار را کنترل می‌کنند را شل و سفت می‌کنید. چیزی که مهم است پیدا کردن عضلات مورد نظر برای سفت کردن است.

دفعه بعد که شما مجبورید ادرار کنید، شروع به ادرار کردن کنید و سپس متوقف کنید. ماهیچه‌های خود را در واژن (برای زنان)، مثانه یا مقعد احساس کنید، آنها را منقبض کنید و سپس شل کنید. اینها عضلات کف لگن هستند. اگر شما آنها را منقبض احساس می‌کنید، شما ورزش را درست انجام می‌دهید. عضلات ران ، کفل، و شکم باید منبسط و در آرامش باشند. اگر هنوز مطمئن نیستید که عضلات درست را منقبض می‌کنید یا نه:

• تصور کنید که سعی می‌کنید از خارج شدن باد معده جلوگیری کنید
• زنان: انگشت خود را در مهبل (واژن) قرار دهید. عضلات را به اندازه‌ای منقبض کنید که انگار دارید ادرارتان را نگه می‌دارید، پس از آن شل کنید. ماهیچه‌های خود را سفت کنید، نگه دارید و سپس آنها را شل کنید
• مردان: یک انگشت خود را به مقعد خود وارد کنید. عضلات را به همان اندازه منقبض کنید که انگار ادرار خود را نگه داشته‌اید. آنها را منقبض کنید، سپس رها کنید.

تحریک الکتریکی

آسیب نخاعی (SCI) می‌تواند ارتباطات بین مغز و بدن را مختل کند و منجر به از دست دادن کنترل در سیستم‎های عصبی-عضلانی سالم به طرق شود. استفاده از تحریک الکتریکی سیستم عصبی مرکزی و محیطی می‌تواند از این سیستم‌های عصبی عضلانی سالم برای ارائه گزینه‌های ورزشی درمانی بهره بگیرد، تا امکان بازسازی عملکردی و حتی مدیریت یا پیشگیری از بسیاری از عوارض پزشکی ناشی از SCI مهیا شود.  استفاده از ES برای بازسازی اندام فوقانی، اندام‌های انتهایی و عملکردهای کوتاه مدت می‌تواند بسیاری از فعالیت‌های روزمره زندگی را یک واقعیت بالقوه برای افراد مبتلا به SCIکند. بازگرداندن مثانه و عملکردهای تنفسی و جلوگیری از زخم‌های تحت فشار می‌تواند به طور قابل توجهی بیماری و مرگ و میر ناشی از آسیب نخاعی را کاهش دهد.

دستگاه‌های بیوفیدبک

بیوفیدبک یک تکنیک است که عملکردهای بدن را اندازه گیری می‌کند و به شما در مورد آنها اطلاعاتی می‌دهد تا به شما کمک کند آنها را کنترل کنید. از سنسورهای الکترونیکی یا الکترودهای متصل به بخش‌های مختلف بدن برای تشخیص تغییرات پاسخ‌های فیزیکی استفاده می‌شود. سیگنال‌های آنها از این تغییرات با استفاده از سیگنال‌های بصری یا شنوایی مانند صفحه نمایش نور و یا مجموعه‌ای از بوق‌ها اطلاعاتی را در اختیار شخص قرار می‌دهد. انواع دستگاه‌های تجهیزی بیوفیدبک:

• الکترومیوگرافی (EMG)
• پاسخ پوستی گالوانیک (GSR)
• سنسورهای دما یا حرارت
• سنسورهای ضربان قلب
• کاپنومتری (CAP)

جراحی‌های جایگزینی

• Mitrofanoff: یک مسیر عبور با استفاده از آپاندیس ساخته می‌شود تا کاتتریزاسیون بتواند از طریق شکم به مثانه انجام شود.
• تقویت مثانه: جراحی بزرگ کردن مثانه
• بداره شکافی: شرح و توصیف این جراحی را در بخش بی اختیاری تخلیه ادرار ببینید.