انواع جراحی های بی اختیاری ادرار و درمان آسیب های دستگاه تناسلی

گاهی اوقات بی‌اختیاری ادرار می‌تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر منفی داشته باشد. اگر از درمان‌های معمولی و علائمی که همیشه وجود دارند خسته شده‌ باشید ، و بی‌اختیاری ادرار اختلال عمده‌ای در فعالیت‌های روزمره شما ایجاد کرده باشد، ممکن است وقت آن باشد که برای حل این مشکل به دنبال یک راه حل ریشه‌ای‌تر مانند عمل جراحی بباشید. اگر چه روش‌های جراحی تهاجمی‌تر بوده و خطر عوارض جانبی بیشتری نسبت به سایر روش‌های درمانی دارند، اما جراحی بی‌اختیاری ادرار نیز می‌تواند یک راه حل درازمدت در درمان بی‌اختیاری‌های شدید یا مداوم باشد. نوع عمل جراحی برای هر فرد بستگی به نوع بی‌اختیاری ادراری او دارد. اکثر گزینه‌های جراحی بی‌اختیاری ادرار، برای درمان بی‌اختیاری استرسی هستند. با این حال، روش‌های جراحی‌ای برای سایر مشکلات مثانه، از جمله بی‌اختیاری ادرار فوریتی نیز وجود دارند.

جراحی و روش‌های درمان بی‌اختیاری استرسی

درمان‌های مختلف جراحی برای بی‌اختیاری ادرار عبارتند از:

روش‌های جراحی نواری

روش نواری می‌تواند برای زنان مبتلا به بی‌اختیاری استرسی استفاده ‌شود. یک قطعه نوار پلاستیکی از طریق یک برش (برش جراحی) در داخل واژن قرار داده شده و پشت لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند (مجرای ادرار یا میزراه) بسته می‌شود.

قسمت میانی نوار همانند تکیه‌گاهی برای مجرای ادرار عمل کرده و دو انتهای آن از طریق دو برش جراحی در یکی از محل‌های زیر بسته می‌شود:

• قسمت بالایی داخل ران: این روش جراحی نوار ترانس اوبتوراتور( یا نوار مسدود کننده) (TOT) نامیده می‌شود.

• شکم: این روش نوار رتروپابیک و یا جراحی بدون ایجاد کشش (tension_ free )نامیده می‌شود.

• جراحی نوار واژنی(TVT)

در این روش یک قطعه نوار، با نگه داشتن مجرای ادرار در موقعیت صحیح، می‌تواند به کاهش نشت ادرار ناشی از بی اختیاری استرسی کمک کند.

در بعضی موارد، ممکن است نوار به مرور زمان نازک شده و از بین برود یا از جای خود حرکت کند و ممکن است بعدها عمل جراحی دیگری برای تنظیم آن – به عنوان مثال، برای شل‌تر کردن – یا برداشتن آن لازم باشد.

کولپوساسپنشن

عمل کولپوساسپنشن شامل ایجاد یک شکاف در پایین شکم ، بلند کردن گردن مثانه ، و دوختن آن در یک موقعیت بالاتر است.

این روش می‌تواند در جلوگیری از نشت ناخواسته ادرار در زنان مبتلا به بی اختیاری استرسی کمک کنده باشد.

دو نوع جراحی کولپوساسپنشن وجود دارد:

• کولپوساسپنشن باز – که در آن جراحی از طریق یک برش بزرگ انجام می‌شود. و

•  کولپوساسپنشن لاپاروسکوپیک – که جراحی از طریق یک یا چند برش کوچک و با استفاده از ابزار‌های جراحی کوچک و مخصوص انجام می‌شود.

هر دو نوع کولپوساسپنشن نتایج موثر و دراز مدتی برای درمان بی‌اختیاری استرسی ارائه می‌دهند، اگرچه کولپوساسپنشن لاپاروسکوپیک باید توسط یک جراح با تجربه در زمینه لاپاروسکوپی انجام شود.

مشکلاتي که ممکن است بعد از کولپوساسپنشن رخ دهند عبارتند از: مشکل در تخليه کامل مثانه در هنگام ادرار کردن، عفونت برگشت‌پذیر مجاري ادراري (UTIs) و ناراحتي در هنگام رابطه جنسي.

روش‌ اسلینگ

در روش اسلینگ شکافی در پایین شکم و مهبل (واژن) ایجاد می‌شود تا بتوان اسلینگ را حول گردن مثانه قرار داد  تا از آن حمایت کرده و از نشت تصادفی ادرار جلوگیری شود.

جنس اسلینگ می‌تواند از یکی از موارد زیر باشد :

• مواد مصنوعی
• بافتی که از بخش دیگری از بدن خود بیمار گرفته شده (اسلینگ اتولوگوس)
• بافتی که از سوی فرد دیگری اهدا شده (اسلینگ آلوگرافت)
• بافتی که از یک حیوان مانند گاو یا خوک گرفته شده (اسلینگ زنوگرافت)

در بسیاری از موارد از یک اسلینگ اتولوگوس که با استفاده از بخشی از بافتی که عضلات شکمی را پوشش می‌دهد (لایه پوششی عضلات راست شکم) ساخته شده، استفاده می‌شود. استفاده از این نوع اسلینگ به این دلیل ارجحیت دارد که معمولا ایمنی بیشتر و اثربخشی طولانی مدت‌تری دارد.

بیشترین مشکل گزارش شده در مورد استفاده از سلینگ، مشکل تخلیه کامل مثانه در هنگام ادرار کردن است.

تزریق مواد حجم‌دهنده به مجرای ادرار

ماده حجم‌دهنده مجرای ادرار ماده‌ای است که می‌تواند در دیواره میزراه یا پیشابراه (مجرای ادرار) در زنان مبتلا به بی‌اختیاری استرسی تزریق شود. این کار باعث می‌شود که اندازه دیواره مجرای ادرار افزایش یابد و اجازه می‌دهد که مجرای ادرار با نیروی بیشتری بسته بماند.

این روش نسبت به سایر روش‌های جراحی برای بی اختیاری استرسی، کمتر تهاجمی است زیرا معمولا نیازی به ایجاد برش ندارد. در عوض، به طور معمول مواد از طریق یک سیستوسکوپ مستقیما به داخل مجرای ادرار تزریق می‌شوند.

با این حال، این روش عموما کمتر از سایر گزینه‌های موجود موثر است. همچنین اثربخشی مواد حجم‌دهنده با گذشت زمان کاهش یافته و بیمار ممکن است پس از مدتی نیاز به تکرار تزریق داشته باشد.

اسفنکتر ادراری مصنوعی

اسفنکتر ادراری یک حلقه عضلانی است که برای جلوگیری از عبور ادرار از مثانه به داخل مجرای ادرار بسته می‌ماند. در بعضی موارد ممکن است پزشک به بیمار پیشنهاد دهد که از یک اسفنکتر ادرار مصنوعی برای کاهش بی‌اختیاری خود استفاده کند. این روش بیشتر برای درمان مردان مبتلا به بی‌اختیاری استرسی مورد استفاده قرار گرفته و به ندرت برای زنان استفاده می‌شود.

یک اسفنکتر مصنوعی شامل سه بخش است:

• یک دریچه حلقوی که دور مجرای ادرار قرار داده می‌شود – در صورت نیاز به فشرده شدن مجرای ادرار و جلوگیری از عبور ادرار از آن ، این وسیله می‌تواند با مایعی پر شود.
• یک پمپ کوچک که در اسکروتوم (کیسه بیضه، هنگامی که از این روش برای مردان استفاده شود) قرار داده شده است که شامل مکانیسمی برای کنترل جریان مایع از مخزن به دریچه و از دریچه به مخزن است.
• یک مخزن کوچک که با مایع پر شده و در شکم قرار داده می‌شود – مایع بین این مخزن و دریچه، بسته به این‌که دستگاه فعال و یا غیر‌فعال باشد در حرکت است.

روش قرار دادن اسفنکتر ادرار مصنوعی اغلب باعث خونریزی و احساس سوزش کوتاه مدت در هنگام عبور ادرار می‌شود.

در دراز مدت، غیر معمول نیست که نهایتا دستگاه از کار بیافتد، در این صورت ممکن است به جراحی دیگری برای برداشتن دریچه مصنوعی نیاز باشد.

جراحی و روش‌های درمانی دیگر برای بی‌اختیاری ادرار

تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس)

برای درمان بی اختیاری فوریتی و سندروم بیش‌فعالی مثانه، ممکن است از تزریق سم بوتولینوم A (بوتاکس) در دو طرف مثانه بیمار استفاده شود.

این روش درمانی گاهی می‌تواند با ریلکس کردن مثانه، به کاهش این مشکلات کمک کند. تاثیر این روش ممکن است تا چندین ماه باقی بماند و در صورتی که سودمند واقع شده باشد، تزریق می‌تواند تکرار شود.

اگر چه علائم بی‌اختیاری می‌توانند پس از تزریق بهبود یابند، اما ممکن است تخلیه کامل ادرار برای بیمار مشکل شود.

اگر این اتفاق بیافتد، بیمار باید آموزش ببیند که چگونه یک لوله نازک و انعطاف پذیر به نام کاتتر (سوند) را برای تخلیه ادرار از مثانه، به مجرای ادرار وارد نماید.

تحریک عصب ساکارال

اعصاب ساکرال در پایین کمر قرار دارند. این اعصاب سیگنال‌های مغز را به برخی از عضلات که در هنگام رفتن به توالت استفاده می‌شوند، مانند عضله دتروسور که مثانه را احاطه کرده است، منتقل می‌کنند.

اگر بی‌اختیاری ادراری فرد ناشی از تعداد دفعات زیاد انقباض عضلات دتروسور باشد، ممکن است روش درمانی تحریک عصب ساکرال – که با عنوان نورو مدولاسیون ساکرال  نیز شناخته می‌شود- پیشنهاد گردد.

در طول این عملیات، دستگاهی در نزدیکی یکی از اعصاب ساکرال ، معمولا در یکی از کفل‌های بیمار قرار داده می‌شود. جریان الکتریکی‌ای از این دستگاه به عصب ساکرال منتقل می‌شود. این کار باید  روشی که سیگنال‌ها بین مغز و عضلات دتروسور منتقل می‌شوند را بهبود بخشیده و بنابراین نیاز به ادرار کردن را در فرد کاهش دهد.

تحریک عصب ساکرال می‌تواند دردناك و ناراحت کننده باشد، اما بعضی از افرادی که از این روش استفاده کرده‌اند، از پیشرفت قابل توجهی درعلائم و حتی درمان کامل بی‌اختیاری خود را گزارش می‌دهند.

تحریک عصب تیبیال خلفی

عصب تیبیال خلفی در سرتاسر طول پا، تا مچ و قوزک پا کشیده شده است. این عصب شامل رشته‌های عصبی‌ای است که از همان جایی که اعصابی که به مثانه و کف لگن می‌روند، شروع می‌شود. تصور می‌شود که تحریک عصب تیبیال بر اعصاب مثانه و کف لگن تأثیر گذاشته و به کنترل مشکلات مثانه نظیر احساس نیاز به دفع ادرار کمک می‌کند.

در طی این روش، یک سوزن بسیار نازک زیر پوست مچ پا قرار داده شده و جریان الکتریکی خفیفی از طریق آن فرستاده می‌شود، که باعث احساس سوزن سوزن شدن و حرکت پا می‌گردد.

بیمار ممکن است به 12 جلسه تحریک عصب نیاز داشته باشد، که هر جلسه تقریبا نیم ساعت طول کشیده و بین هر دو جلسه یک هفته فاصله خواهد بود.

سیستوپلاستی افزایش حجم مثانه

در موارد نادر، ممکن است استفاده از روشی که با عنوان روش سیستوپلاستی مثانه شناخته شده، برای درمان بی‌اختیاری ضروری باشد.

این روش شامل بزرگتر کردن مثانه با افزودن یک قطعه از بافت روده به دیواره مثانه بیمار است.

پس از انجام این روش، بیمار ممکن است به طور طبیعی قادر به دفع ادرار نبوده و شاید نیاز به استفاده از سوند داشته باشد. به این علت ، روش سیستوپلاستی مثانه تنها در صورتی مد نظر قرار خواهد گرفت که بیمار تمایلی به استفاده از سوند داشته باشد.

تغییر مسیر ادراری

تغییر مسیر ادرار روشي است که لوله‌هايي که از کليه به مثانه کشیده شده‌اند (لوله‌های حالب) به خارج از بدن هدايت مي‌شوند و بدین صورت، ادرار به طور مستقیم بدون آن که به مثانه منتقل شود از بدن خارج می‌شود.

 انحراف مسیر ادرار تنها در صورتی انجام می‌شود، که سایر درمان‌ها ناموفق بوده یا مناسب نباشند. این روش می‌تواند منجر به عوارض متعددی از قبیل عفونت مثانه شود و گاهی اوقات برای رفع مشکلات به وجود آمده به جراحی‌های بیشتری نیاز خواهد بود.

کاتتراسیون یا سونداژ برای بی اختیاری ادرار سر ریز شده

روش‌های سونداژ برای بی‌اختیاری ادرار سر‌ریز‌شده عبارتند از:

کاتتراسیون یا سونداژ متناوب تمیز

سونداژ متناوب تميز (CIC) روشي است که مي‌تواند براي تخليه مثانه در فواصل منظم مورد استفاده قرار گيرد و در نتيجه بي‌اختياري ادرار سر‌ریز‌شده که با عنوان احتباس ادرار مزمن هم شناخته می‌شود را کاهش دهد.

یک مشاور به بیمار آموزش خواهد داد که چگونه یک سوند را از طریق مجرای ادرار در مثانه خود جای‌گذاری کند. ادرار از مثانه خارج شده، و از طریق سوند در توالت ریخته می‌شود.

استفاده از سوند در ابتدا ممکن است کمی دردناک یا ناراحت کننده باشد اما به مرور زمان هر گونه ناراحتی از بین خواهد رفت.

کاتتراسیون یا سونداژ دائمی

اگر استفاده گاه به گاهی از کاتتر یا سوند  برای درمان بی‌اختیاری سرریز شده فرد کافی نباشد، بیمار می‌تواند در عوض از یک سوند دائمی مناسب استفاده کند.

این سوند به همان شیوه سونداژ متناوب تمیز (CIC) جای‌گذاری شده، اما در همان جا باقی گذاشته می‌شود. برای جمع آوری ادرار، کیسه‌ای به انتهای سوند متصل می‌شود.

محصولات بی‌اختیاری ادرار

محصولات متعددی  برای کنترل بی‌اختیاری وجود دارد که ممکن است تا زمانی که بخواهید جراحی کنید، برای کنترل بی‌اختیاری ادرار مفید باشد.

این محصولات شامل موارد زیر می‌باشند:

• محصولات جاذب، مانند شلوارک‌ها یا پد‌های بی‌اختیاری
• توالت همراه
• کاتتر یا سوند
• دستگاه‌هایی که برای مهار نشت ادرار، برای مثال در حین ورزش، در واژن یا مجرای ادرار قرار داده‌ می‌شوند.

سایر روش‌های جایگزین جراحی

     دیگر روش‌‌های درمانی برای بی‌اختیاری ادرار عبارتند از:

• آموزش دادن مثانه. این روش برای درمان بی‌اختیاری فوریتی می‌‌باشد. با آموزش دادن مثانه، بیمار به آرامی، زمانی که می‌تواند برای ادرار کردن صبر کند را، با به تعویق انداختن ادرار، پس از این که احساس نیاز به تخلیه ادرار ایجاد شده، افزایش می‌دهد.
• بیوفیدبک برای یادگیری کنترل عملکردهایی در بدن است که معمولا تحت کنترل آگاهانه نیست. از این روش معمولا برای آموزش تمرینات عضلات کف لگن استفاده می‌شود.
• تمرینات عضلات کف لگن (کگل) می‌تواند به تقویت برخی از عضلات کنترل کننده جریان ادرار کمک کند. از این تمرین‌ها برای درمان بی‌اختیاری استرسی یا فوریتی استفاده می‌شود.
• تحریک الکتریکی بعضی از پزشکان نیز روش تحریک الکترونیکی را پیشنهاد می‌کنند.