علت قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه چیست و چگونه می‌توان این مشکل را برطرف کرد؟

قطره قطره آمدن بی‌اختیار ادرار بعد از تخلیه مثانه (که معمولاً به آن نشت پس از ادرار نیز گفته می‌شود) ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که مقدار کمی ادرار پس از تخلیه از مثانه نشت کند.

این مشکل می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که در اطراف مجرای پیشاب‌راه (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به آلت تناسلی می‌رساند) واقع شده‌اند، به‌درستی منقبض نشوند. این باعث می‌شود تا مثانه در تخلیه کردن کامل ادرار ناتوان بماند. یکی از علل شایع قطره قطره آمدن بی‌اختیار ادرار بعد از تخلیه مثانه، بزرگ شدن پروستات در آقایان، یا ضعف عضلات کف لگن در زنان است.

قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه چگونه است؟

قطره قطره آمدن بی‌اختیار ادرار بعد از تخلیه مثانه یا نشت پس از ادرار، عبارتی است که برای مشکلی بکار می‌رود که در آن فرد (اغلب مردان) بلافاصله پس از اتمام عمل دفع ادرار، معمولاً پس از خارج شدن از توالت، دچار نشت غیرارادی ادرار می‌شوند. این مسئله به دلیل فشار ناشی از بیرون دادن ادرار یا به دلیل مشکلی در مثانه ایجاد نمی‌شود و باید آن را از نشت مقدار آخر ادرار که در انتهای دفع ادرار اتفاق می‌افتد، تمایز داد. این شرایط می‌تواند آزاردهنده باشد و باعث خجالت‌زدگی فرد شود. این مشکل ممکن است در خانم‌ها نیز دیده شود اما در مردان شیوع بیشتری دارد.

اكثر مردان مبتلا به مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه، ادراری معمولی دارند اگرچه این مشکل احتمالاً هنگامی رخ می‌دهد که آلت تناسلی به حالت قبلی خود بازمی‌گردد و یا در هنگام مرتب كردن مجدد لباس پس از رفتن به توالت ممكن است رخ دهد؛ که در نهایت لباس خیس می‌شود. این مشکل در مردان معمولاً حتی پس از کمی صبر کردن و نگه داشتن خود و تکان خوردن آرام، مشکل همچنان وجود دارد.

متخصصان و پزشکان مربوطه اغلب این مسئله را بیشتر به عنوان عارضه و معضلی برای بیماران می‌دانند تا نشانه‌ای از یک مشکل اساسی در مجرای ادرار که ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد. مردان مبتلا به قطره قطره آمدن بی‌اختیار ادرار بعد از تخلیه مثانه، باید مورد ارزیابی قرار بگیرند تا پیگیری‌هایی جهت جلوگیری از انسداد یا تخلیه‌ی ناقص مثانه انجام شود. این امر به ویژه در صورت وجود علائمی از انسداد ادراری، مانند تردید ادراری یا کوشش و فشار زیاد برای دفع ادرار حائز اهمیت است. با استفاده از سونوگرافی ساده مثانه، می‌توان از نشت قطره قطره‌ای حجم باقیمانده ادرار پس از تخلیه در مثانه جلوگیری کرد.

چه کسانی دچار مشکل دفع قطرات ادرار پس از خاتمه ادرار كردن می‌شوند؟

نشت قطرات ادرار پس از خاتمه ادرار كردن تا حد زیادی در مردان دیده می‌شود، اما این مشکل می‌تواند زنان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این مسئله می‌تواند در هر سنی رخ دهد. در مورد مردان، مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه معمولاً پس از آنکه لباس‌های خود را دوباره بعد از دفع ادرار می‌پوشند و مرتب می‌کنند، اتفاق می‌افتد که در این حین مقدار اندکی از ادرار نشت کرده و لکه‌ای از ادرار بر روی لباس زیرتان را مشاهده خواهید کرد. در مورد زنان، این اتفاق معمولاً سریع‌تر اتفاق می‌افتد، اغلب به محض این که از روی سنگ توالت بلند می‌شوند.

این نشت ادرار، غیرارادی است و در نتیجه‌ی باقی ماندن مقداری از ادرار در مجرای پیشاب‌راه پس از برگشتن از توالت رخ می‌دهد. اگرچه افراد دچار مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه ممکن است از کمک رفتن برای این مشکل خجالت بکشند، نشت قطره قطره ادرار بعد از تخلیه مثانه تعداد عمده‌ای از مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اگر ادامه یابد باید درمان شود.

چه عواملی باعث مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه می‌شود؟

مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه به دلیل ضعف عضلات کف لگن است که مجرای ادرار را احاطه کرده است. عضلات کف لگن می‌توانند از طریق موارد زیر ضعیف شوند:

• عمل‌های جراحی برای بزرگ شدن پروستات
• فشار مستمر برای تخلیه روده‌ها به خصوص هنگام یبوست
• سرفه مداوم، به عنوان مثال، سرفه‌های محکم ناشی از کشیدن سیگار
• اضافه وزن
• آسیب عصبی
• بلند کردن مداوم اجسام سنگین

معمولاً علائم دیگر ناشی از اختلال عملکرد مجرای ادرار وجود ندارد، اگرچه برخی از مردان علائمی مانند نیاز فوری به ادرار کردن، تکرر ادرار، تردید ادراری و فشار زیاد برای دفع ادرار دارند. برخی مردان مسن ممکن است پس از عمل جراحی پروستاتکتومی (جراحی برداشتن پروستات) دچار این مشکل شوند و علائم مرتبط با مشکلات مجرای ادراری را داشته باشند.

علائم و نشانه‌های مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه چیست؟

مردان مبتلا به مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه، معمولاً می‌توانند به طور طبیعی ادرار کنند. اگرچه، با وجود تکان دادن آلت تناسلی برای تخلیه ادرار باقیمانده، نشت ادرار باقی مانده در مجرای ادرار ممکن است برای چند دقیقه رخ دهد.

معمولاً هیچ نشانه دیگری از اختلال در عملکرد مجرای ادراری وجود ندارد، اگرچه برخی از بیماران علائمی مانند نیاز فوری به ادرار، تکرر، تردید ادراری و فشار و کوشش زیاد برای دفع ادرار دارند. برخی مردان مسن ممکن است پس از عمل جراحی پروستاتکتومی دچار این مشکل شوند و علائم مرتبط با مشکلات مجرای ادراری را داشته باشند.

 آیا می‌توان مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه را درمان کرد؟

تعداد کمی از مردها اعتراف می‌کنند که به این مشکل مبتلا هستند اما تعداد زیادی از مردانی که از این مشکل رنج می‌برند و اغلب به‌شدت از بازگو کردن آن خجالت می‌کشند. مردان در هر سنی می‌توانند دچار این بیماری شوند. دو روش اثبات شده برای مقابله با این مشکل وجود دارد؛ یک روش انجام تمرینات کف لگن، روش دیگر فشار دادن چند قطره آخر ادرار از مجرای ادرار با انگشتان قبل از تکان دادن نهایی آلت.

تمرینات عضلانی کف لگن یا توان بخشی عضلات کف لگن، در صورت صحیح انجام دادن، می‌توانند به شما در بهبود عملکرد مثانه و کنترل روده و رفع یا بهبود مسئله نشت ادرار کمک کنند. اگر از قبل، علائمی از ضعف عضلات کف لگن را داشته‌اید، می‌توانید از آن‌ها برای کمک به این ضعف استفاده کنید. وقتی عضله‌ای ورزش داده نمی‌شود، در اثر عدم استفاده ضعیف می‌شود. هرچه بیشتر از هر کدام از عضلات بدن استفاده کنید و آن‌ها را ورزش دهید، قدرت آن‌ها نیز بیشتر خواهد شد. عضلات کف لگن نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

چگونه می‌توان مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه را کاهش داد؟

برای دفع کردن آخرین قطرات ادرار باقی مانده از مجرای ادرار، می‌توان از روشی به شرح زیر استفاده کرد:

• پس از دفع ادرار، چند ثانیه صبر کنید تا مثانه کاملاً خالی شود
• نوک انگشتان دست چپ را به عرض سه انگشت در پشت بیضه قرار داده و فشار ملایمی بر آن وارد کنید
• فشار را در خط میانی نگه دارید، انگشتان را به آرامی اما به طور مؤثری به سمت جلو به سمت پایه آلت تناسلی تا زیر کیسه بیضه بکشید
• این عمل ادرار را به سمت جلو و به داخل مجرای ادرار واقع در آلت تناسلی رانده و می‌توان آن را از طریق تخلیه یا فشار دادن به روش معمول تخلیه کرد.
• قبل از خروج از توالت، این روش را دو بار تکرار کنید تا از خالی بودن مجرای ادرار اطمینان حاصل کنید.

این تکنیک را می‌توان در خانه و حتی در توالت‌های عمومی نیز تمرین کرد. این کار فقط چند ثانیه طول می‌کشد و می‌تواند از مشکل خیس شدن شلوار جلوگیری کند.

چه موقع باید برای مشکل قطره قطره آمدن ادرار بعد از تخلیه مثانه، از پزشک کمک گرفت؟

در صورت داشتن مشکل قطره قطره آمدن بی‌اختیار ادرار بعد از تخلیه مثانه و علائم زیر، باید از پزشک و متخصص کمک گرفت:

• مشکل در شروع جریان دفع ادرار
• برای تخلیه مثانه باید به خودتان فشار بیاورید
• جریان تخلیه ادرار در هنگام تخلیه مثانه کند است
• احساس نیاز به تخلیه سریع مثانه‌تان
• سوزش، ناراحتی یا درد در هنگام تخلیه مثانه
• ادرار همراه با خون
• مجبور شوید در زمان خواب، یک یا چند بار بلند شوید تا به دستشویی رفته و مثانه خود را تخلیه کنید (شب‌ادراری)
• مجبورید سبک زندگی خود را به دلیل مشکلات مثانه یا روده تغییر دهید.

اطلاعات بیشتر

اگر نگران مشکل قطره قطره آمدن بی‌اختیار ادرار بعد از تخلیه مثانه در خود هستید و این مسئله ممکن است زندگی روزمره‌تان را تحت تأثیر قرار دهد، قرار بهتر است به یک پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست متخصص در این زمینه مراجعه کنید. یک متخصص اورولوژی یا فیزیوتراپیست متخصص، متخصصانی هستند که در بررسی و رفع مشکلات مثانه و روده تخصص دارند.