گرگرفتگی و تعریق شبانه شایعترین عوارضی هستند که معمولاً بانوان در دوره یائسگی آنها را تجربه میکنند. مقاربت دردناک نیز یکی از پیآمدهای احتمالی یائسگی است. بسیاری بانوان پس از یائسگی به دلیل تغییر بافت واژن هنگام نزدیکی دچار درد میشوند. میزان هورمون زنانه استروژن در اثر یائسگی رو به کاهش میگذارد و در نتیجه دیوارههای واژن خشک و نازک میشود. این عارضه که آتروفی واژن نام دارد، نزدیکی پس از یائسگی را دردناک میسازد. بعضی علائم یائسگی به مرور زمان کمتر میشود، اما مقاربت دردناک یا دیسپارونی معمولاً نه تنها به خودی خود برطرف نمیشود، که تشدید نیز میگردد.
آتروفی واژن و نزدیکی دردناک مرتبط با یائسگی را میتوان با موفقیت درمان نمود. در صورت مواجهه با درد متوسط تا شدید نزدیکی در دوران پس از یائسگی باید دلیل بروز درد مشخص شود. پزشک و بیمار پس از تعیین علت درد میتوانند طرح درمانی مناسب را برای مقابله با مشکل انتخاب کنند.
اثر یائسگی بر فعالیت جنسی
همان طور که هر یک از بانوان به نحو متفاوتی یائسگی را تجربه میکند، تغییر عملکرد و فعالیت جنسی پس از یائسگی نیز برای همه یکسان نیست. چون میزان استروژن پس از یائسگی کاهش مییابد، برخی بانوان دچار بیمیلی جنسی میشوند و تمایلی به برقراری رابطه با همسر خود ندارند. کاهش میزان استروژن جریان خون را در واژن کمتر میکند و به خشکی واژن و کاهش لغزندگی آن میانجامد. نتیجه نهایی این روند آمیزش دردناک و بروز مشکل در زندگی زناشویی است.
آیا مقاربت دردناک پس از یائسگی طبیعی است؟
اگر در دوره پس از یائسگی قرار دارید و آمیزش دردناک یا خشکی واژن آزارتان میدهد، باید بدانید تنها نیستید. بر اساس یک پژوهش انجام شده بر روی بانوان 40 تا 48 ساله، بیش از نیمی از بانوان مورد مطالعه (56 درصد) پس از یائسگی با خشکی واژن مواجه میشوند. در واقع 83 درصد از بانوان مبتلا به خشکی واژن میگویند که این مشکل اندکی تا بسیاری آزارشان میدهد. به علاوه یک نفر از هر چهار نفر (26 درصد) از درد واژن هنگام نزدیکی شکایت داشتند.
علائم یائسگی تاثیرگذار بر فعالیت جنسی
کاهش میزان استروژن شاخصترین علامت یائسگی است، این تغییر هورمونی به نوبه خود با علائم دیگری همراه است. البته تمام بانوان همه علائم یائسگی را تجربه نمیکنند، برخی با علائم شدیدتری مواجه میشوند. یائسگی علاوه بر خشکی واژن و کاهش میل جنسی علائم آزاردهنده دیگری را در پی دارد که تمایلات و عملکرد جنسی را تحت الشعاع قرار میدهد. اختلال خواب، گرگرفتگی، سر درد، تغییر خلق و خو، اضطراب، استرس و مشکل در کنترل مثانه، مثالهایی از این علائم هستند. این علائم به تنهایی برای عدم تمایل بانوان به رابطه جنسی کافی است.
درمان با مونالیزا تاچ
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#fab476″]
اگر خشکی واژن در دوران پس از یائسگی آزارتان میدهد، احتمالاً تاکنون توصیه شده است تا از کرم استروژن برای التیام بافت و غشا مخاطی واژن استفاده کنید. چون واژن نسبت به تغییرات هورمونی بسیار حساس است، هنگامیکه میزان استروژن کاهش مییابد، واژن نخستین بخش از بدن است که متوجه این تغییر میشود. در چنین شرایطی درد مقاربت احتمالاً از نوع سوزشی و همراه با احساس سایش یا تحریک است، چرا که غشاء مخاطی واژن نازک و آسیبپذیر شده است و به راحتی پاره میشود. اگرچه استفاده از کرم موضعی استروژن درد را تسکین میدهد، اما امروزه درمان موثرتری در دسترس است که طرفداران بیشماری در جهان دارد. این درمان خارقالعاده لیزر مونالیزا تاچ نام دارد. سه جلسه درمان کوتاهتر از 5 دقیقه در وقفههای 6 هفتهای بهبود چشمگیری را به ارمغان میآورد و پس از آن نیز بیمار باید سالی یک بار برای درمان مراجعه کند.
[/alert]ساز و کار عملکرد مونالیزا تاچ
لیزر مونالیزا تاچ علائم ناراحتی واژن را با تولید کلاژن و الاستین جدید و رگزایی در غشا مخاطی واژن تسکین میدهد. در این عمل ایمن و بدون درد از روشهایی مشابه درمان پیری پوست بهره گرفته میشود.
مونالیزا تاچ با تابش لیزر فرکشنال CO2 از طریق پروب واژینال اثر جوانسازی و ترمیم مورد نظر را به جا میگذارد. پزشک مانند زمان معاینه سالانه پروب را وارد واژن میکند و پالسهای انرژی لیزر را به ناحیه مورد نظر میتاباند. کل عمل کمتر از 5 دقیقه زمان میبرد.
پالس بافت سطحی پوششی (اپییتلیوم) و بافت عمقی لامینا پروپریا را هدف قرار میدهد تا سنتز کلاژن جدید و مواد تشکیل دهنده بافت ماتریس تحریک شود.
پرتوهای فرکشنال نور در ناحیههای کوچک بافت نفوذ میکند. در اثر این رسوخ آسیبهای کوچکی به لایه پوششی غشا مخاطی وارد میشود که با برانگیختن فعالیت فیبروبلاست به تولید کلاژن جدید منجر میشود.
درمان با مونالیزا تاچ باید در 3 جلسه با وقفههای 6 هفتهای تکرار شود. هر جلسه حدود 5 دقیقه طول میکشد. بهبود قابل توجهی پس از فقط یک جلسه حاصل میشود.
زمان تکرار درمان
بیماران باید پس از جلسه سوم سالانه یک بار برای حفظ نتایج به دست آمده به متخصص مراجعه کنند تا درمان تکرار شود.
درمان با مونالیزا تاچ باید در کجا و توسط چه فردی انجام شود؟
مونالیزا تاچ عملی سریع، ایمن و ساده است که نیازی به بیحسی ندارد و باید توسط متخصص آموزش دیده در مراکز معتبر انجام شود.
دیگر روشهای درمان خشکی واژن و مقاربت دردناک
از دیگر روشهای مدیریت مشکل خشکی واژن و مقاربت دردناک (دیسپارونی) پس از یائسگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوبریکانتهای غیرتجویزی: لوبریکانتها (لغزانندهها) شامل مایعها و ژلهای واژینال میشود که میتوان آنها را بدون نسخه تهیه کرد و پیش از آمیزش استفاده کرد تا خشکی واژن موقتاً کاهش یابد. توجه داشته باشید که این لوبریکانتها با هدف تسکین علائم طراحی شدهاند و دلیل اصلی درد را برطرف نمیکنند.
- درمانهای تجویزی استروژن: روشهایی مانند هورمون درمانی با تجویز پزشک برای درمان خشکی واژن و دیسپارونی به کار برده میشود. این روشها میزان استروژن واژن را مجدداً تنظیم میکند و با کمک کردن به ترمیم بافت لغزندگی واژن را افزایش میدهد. هورمون درمانی نیز مانند هر روش دیگری با مزایا و عوارضی همراه است و برای تمام بیماران مناسب نیست. گونههای متفاوت درمان با استروژن به شرح زیر است:
- کرمهای تجویزی استروژن مستقیماً با استفاده از اپلیکاتور داخل واژن مالیده میشود تا علت خشکی و نزدیکی دردناک مرتفع شود. پزشک کمترین دوز دارو را با توجه به نیازهای هر بیمار تعیین میکند.
- قرصهای واژینال استروژن با اپلیکاتور یک بار مصرف داخل واژن قرار داده میشود. پزشک دستور مصرف قرص را به بیمار اطلاع میدهد، برای مثال بیمار باید دو هفته نخست هر روز و پس از آن هفتهای دو بار از قرص استفاده کند.
- حلقههای استروژن واژینال توسط پزشک یا بیمار در قسمت بالایی واژن قرار داده میشود. این حلقه نرم و منعطف مقدار ثابتی استروژن را در محل قرار گرفته آزاد میکند.
- استروژن خوراکی و ترانس درمال (پوستی) در صورتی که خشکی واژن با دیگر علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه همراه باشد، تجویز میشود.
عوارض و مزایای درمان یائسگی با تمام فراوردههای هورمونی یکسان نیست، بنابراین بیماران باید سابقه پزشکی و علائم خود را به طور کامل و دقیق به پزشک اطلاع دهند. به علاوه به بانوان توصیه میشود تا صادقانه در مورد مشکلات خود با همسرشان صحبت کنند و از او کمک بگیرند.